DİYOTLAR

Diyotlar elektrik akımını bir yönde geçiren, diğer yönde geçirmeyen bir devre elemanıdır. Anot ve katot olmak üzere iki ucu vardır. 

 

Diyotların yapı malzemesi yarı iletken madde olan germanyum ve silisyumdur. Silisyum diyotlar doğru yönde bağlandığında 0,6 V civarında iletime geçerler, germanyum diyotlar ise 0,3 V civarında iletime geçer. Bu küçük voltajlara eşik gerilimi denir.

Diyotların anot ve katot uçlarının kolay bulunması için, katot ucuna yakın tarafa bir çizgi konularak imal edilirler.

Diyotlar ters yönde bağlandığında diyottan ters yönde çok küçük bir sızıntı akımı geçer. Ters yönde uygulanan gerilimin değeri belli bir değere ulaştığında ise diyot bozulur ve kısa devre olur. Bu gerilime de ters kırılma gerilimi denir.

Yukarıda anlatılan özellikler kristal diyotlar için geçerlidir. Kristal diyotların dışında zener diyotlar, LED diyotlar, foto diyotlar ve enfraruj diyotlar vardır.

Zener Diyotlar:

Voltaj ayarlamalarında kullanılan zener diyotlar doğru polarmada kristal diyot gibi davranır. İletime geçer. 

Ters yönde bağlandığında üzerine uygulanan gerilim zener gerilimine ulaşana kadar zener diyot yalıtkandır. Zener gerilimine ulaştıktan sonra sabit zener voltaj değerinden fazlasını üzerinden geçirmez. 

Bu şekilde sabit ve kararlı gerilime ihtiyaç duyan cihazlara gerilim vermek amacıyla zener diyotlar ile regüle devreleri yapılır.

Zener diyotun dış görünüşü

Zener diyotlar çeşitli zener gerilimlerinde imal edilirler. Bu değer 2,7 Volttan 20 Volta kadar olabilir.

Zener diyotun sembolleri

Diyotların değerleri doğrudan üzerlerine yazılır. Zener diyotlarda: zener voltaj değeri yazılırken diğer diyotlarda diyotun modeli yazılır. 

Örneğin; bir zener diyot üzerinde 2V7 yazıyorsa 2,7 V bir zener diyot anlamına gelir. 
Kristal diyotlarda ise 1N 4001, 1N 4148 gibi diyotun modeli yazılır.

Led diyotlar:

Ledlerin devre sembolü 

Foto Diyotlar:

Foto diyotlar ters polarma altında çalışırlar. Ters polarize edilen foto diyot karanlıkta yalıtkandır. Üzerine ışık düştüğünde ise ters yönde akım geçmesine izin verir, iletime geçer.

Enfraruj Diyotlar:

Yarı iletkenlere çeşitli maddeler eklenerek insan gözünün göremeyeceği frekanslarda (kızıl ötesi) ışık yayan  enfraruj diyotlar elde edilmiştir. Doğru polarmada çalışırlar. 

Dış görünüm olarak LED diyotlara benzeyen enfraruj diyotlar en çok, uzaktan kumanda sistemlerinde kullanılır.